Κυριακή της Τυρινής - Η δύναμη της συγχώρησης
«Ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος». ( Ματθ.6,14)
Ὅπως εἴπαμε σὲ προηγούμενο κήρυγμά μας, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, γιὰ τὴν ἀρετὴ τῆς ταπεινοφροσύνης, ὅτι ἀπὸ μερικοὺς θεωρεῖται ἀδυναμία χαρακτῆρος, τὸ ἴδιο ἐπαναλαμβάνομε καὶ γιὰ τὴν ἀρετὴ τῆς συγχωρητικότητας. Αὐτὴν τὴν σπουδαία ἀρετὴ μᾶς κηρύσσει τὸ σημερινὸ Εὐαγγελικό μας ἀνάγνωσμα, ὅταν μᾶς ὑπενθυμίζη τὴν παρήγορη ὑπόσχεση τοῦ Κυρίου μας, ὅτι ἐὰν συγχωρήσουμε τὸν πλησίον μας, τότε θὰ μᾶς συγχωρήση καὶ Ἐκεῖνος.
Τί ὑπόσχεση ἀλήθεια! Καὶ τί ἠθικὸ ἐπίσης μεγαλεῖο γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο ἡ συμφωνία αὐτὴ μὲ τὸν Θεό! Ὁ Ὕψιστος Θεός, ὁ Δημιουργός τοῦ παντὸς, νὰ δέχεται ἐφόσον ὁ μικρὸς καὶ ἀσήμαντος ἄνθρωπος συγχωρήση τὸν πλησίον του νὰ τὸν συγχωρῆ καὶ ὁ Ἴδιος! Ποιός, λοιπόν, ἀπὸ ἐμᾶς θὰ ἔχη τὴ δυσκολία νὰ μὴ συγχωρῆ ἀπὸ τὴν καρδιὰ του τὸν συνάνθρωπό του, προβάλλοντας διάφορες δικαιολογίες καὶ προφάσεις;
Καὶ ὅμως μερικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς παραμένομε ἀδιόρθωτοι καὶ μνησίκακοι, διατηρώντας στὴ ψυχή μας τὴ φωτιὰ τοῦ μίσους καὶ νομίζοντας ὅτι ἔτσι ἱκανοποιοῦμε τὸν ἐγωισμό μας.Καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὴν τὴν παρανομία μας ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ συμβαίνει νὰ ἔχωμε τὴ γνώμη, ὅτι εἴμαστε οἱ δυνατοί, ἐνῶ ἂν συγχωρούσαμε ἐκεῖνον πού μᾶς ἀδίκησε καὶ μᾶς ἔβλαψε, θὰ εἴμαστε οἱ ἀδύνατοι, οἱ ἡττημένοι!
Ἐὰν σκεφθοῦμε γιὰ λίγο πιὸ σοβαρὰ θὰ διαπιστώσουμε, ὅτι ἐὰν μνησικακοῦμε ἐμεῖς εἴμαστε οἱ ἀδύνατοι. Ἀδύνατοι, ὅταν δὲν συγχωροῦμε, διότι νικώμαστε ἀπὸ τὸν κακὸ ἑαυτό μας. Ὅπως διδάσκει κάπου ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, συμβαίνει τότε μνησικακώντας νὰ ὠθοῦμε τὸ ξίφος τῆς ἐκδίκησης ὄχι στὸ στῆθος τοῦ ἀντιπάλου μας, ἀλλὰ δυστυχῶς στὸ δικό μας στῆθος! Ὁ μνησίκακος ἔχει μέσα στὴ ψυχὴ του τὸ φθόνο, δηλαδὴ ἐκεῖνο τὸ διαβολικὸ αἴσθημα, τὸ ὁποῖο κυριολεκτικὰ φθίνει, καταστρέφει, λιώνει τὸν ἄνθρωπο. Ὁ φθόνος μέσα μας μοιάζει μὲ τὸ σαράκι στὸ ξύλο καὶ τὸ σκόρο στὰ ροῦχα. Σιγὰ-σιγά, ἀνεπαίσθητα μᾶς φθείρει καὶ μᾶς ἐξουθενώνει ἠθικὰ καὶ ψυχικά.
Ἔπειτα ἡ μνησικακία εἶναι ἀδυναμία, διότι δὲν παράγει τίποτε τὸ καλὸ στὸ περιβάλλον μας. Ἡ μνησικακία εἶναι καὶ φθοροποιὸ καὶ ἄχρηστο αἴσθημα. Ἀπομονώνει τὸ ἄτομο καὶ τὴν οἰκογένεια χωρὶς λόγο. Ἀλίμονο στὶς οἰκογένειες πού ἀλληλομισοῦνται καὶ ἡ μία ἐπιθυμεῖ διακαῶς τὸ κακό της ἄλλης. Λέγεται ὅτι σὲ κάποιο μέρος τοῦ πλανήτη μας τόσο εὐδοκιμεῖ τὸ δυσῶδες ἄνθος τῆς μνησικακίας, ὥστε κυριολεκτικὰ θάβονται ζωντανὲς ὁλόκληρες οἰκογένειες, ἀφοῦ δὲν μποροῦν νὰ κυκλοφορήσουν ἐλεύθερα, καθὼς φοβοῦνται ἀπὸ στιγμὴ σὲ στιγμὴ τὴν ἐκδίκηση τῶν ἄλλων, τοὺς ὁποίους κάποτε ἔβλαψαν. Ἕνα πράγματι ἀποτρόπαιο κοινωνικὸ φαινόμενο, τὸ ὁποῖο διατηρεῖ ζωντανὸ αἰῶνες τὸ ἔθιμο τῆς ἐκδίκησης, τῆς λεγόμενης βεντέτας.
Καὶ ἂς μᾶς δίδαξε ὁ Θεάνθρωπος Κύριός μας νὰ ἐπαναλαμβάνωμε κάθε φορά πού προσευχόμαστε «καὶ ἅφες ἡμῖν τὰ παραπτώματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν»! Ὑπάρχουν ἀκόμη καὶ σήμερα τόποι χριστιανικοί, ὅπου ἀκόμη ἀνθεῖ τὸ δηλητηριῶδες αὐτὸ κοινωνικὸ φυτὸ τῆς βεντέτας, τῆς ἐκδίκησης. Κάποτε συνταράσσεται ἡ κοινωνία μας ἀπὸ εἰδεχθῆ καὶ ἀπαίσια ἐγκλήματα, γιὰ νὰ ξεπλυθῆ τὸ αἷμα τάχα, πού χύθηκε πρὶν ἀπὸ δεκαετίες! Καὶ εἶναι αὐτὸ πού γίνεται δύναμη καὶ πηγὴ ὑπερηφάνειας καὶ καύχησης γιὰ τοὺς δράστες τῶν στυγερῶν αὐτῶν ἐγκλημάτων; Δὲν εἶναι ντροπὴ καὶ αἶσχος καὶ κατάπτωση καὶ ἡ ἔσχατη ψυχικὴ ἀδυναμία γιὰ ὅσους φθάνουν σὲ τέτοιες πράξεις καὶ βάφουν τὰ χέρια τους μὲ αἷμα ἀδελφικό;
Καὶ τί καλὸ προῆλθε, γιά νά ρίψωμε ἕνα βλέμμα στό παρελθόν, ἀπὸ τὶς ἐπαναστάσεις ἐκεῖνες τῶν κοινωνικῶν τάξεων πού καταπιέζονταν καὶ μὲ βίαιες ἐνέργειες θέλησαν νὰ ἐπαναφέρουν τὴν κοινωνικὴ τάξη καὶ ἁρμονία; Διορθώθηκε ἡ ἀταξία στὴν κοινωνία, ἦλθε ἡ δικαιοσύνη, ὅταν στὸ ὄνομα της χύθηκαν ποταμοὶ αἱμάτων; Ἡ ἱστορία μᾶς διδάσκει, ὅτι ἡ βία καὶ τὸ μίσος δὲν φέρουν κανένα καλό.
Ἀλλὰ μήπως ἡ ἔλλειψη ὑπακοῆς στὸ λόγο τοῦ Χριστοῦ μας, «ἄφετε καὶ ἀφεθήσεται ὑμῖν», συγχωρεῖτε γιὰ νὰ σᾶς συγχωρήση ὁ Θεός, ἔβλαψε μόνο ἄτομα καὶ οἰκογένειες καὶ τὴν κοινωνία; Μήπως ὠφελεῖ καὶ αὐτὰ τὰ ἔθνη νὰ διατηροῦν τὴ φλόγα τοῦ μίσους καὶ τῆς ἀλληλοεξόντωσης ἀναμμένη ἀνάμεσά τους; Οὔτε τὰ ἔθνη ὠφελεῖ ἡ μνησικακία, καὶ ἂς λένε μερικοὶ ἐκεῖνο τὸ παραπλανητικὸ «συγχωροῦμε, ἀλλὰ δὲν ξεχνᾶμε…». Ἡ διατήρηση καὶ τοῦ ἐθνικοῦ μίσους εἶναι κατὰ πάντα ἀνώφελη καὶ ἐπιβλαβής.
Ἐὰν πιστεύωμε στὴν ἀπόλυτη ἀλήθεια πού ἐκφράζει τὸ Εὐαγγέλιό μας, τότε πρέπει νὰ ἀναθεωρήσουμε τὶς ἀπόψεις μας καὶ νὰ θεωρήσουμε δύναμη πραγματικὴ καὶ δύναμη δημιουργικὴ καὶ σωτήρια τὸ κήρυγμα τῆς συγχωρητικότητας. Τὸ μήνυμα τῆς μεγάλης καὶ ἀνοιχτῆς καρδιᾶς! Στὴν οὐσία δὲ τῆς εὐρύτητας τοῦ πνεύματος! Ὅπως τόσο ὡραία διεκήρυττε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: «ἡ καρδία ἡμῶν πεπλάτυνται…». (Β΄ Κόρ.6,11).
Εἴθε, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, καὶ ἐμεῖς ὅπως ὁ μέγας καὶ ἀνεπανάληπτος Παῦλος νὰ ἀποκτήσωμε καρδιὰ πλατειά, καρδιὰ πού συγχωρεῖ, πού ἀγαπᾶ ὅλο τὸν κόσμο. Τότε θὰ νιώθουμε πραγματικὰ δυνατοί. Ἀμὴν
Ο Ελευθερουπόλεως Χρυσόστομος
