Η αντιγραφή και αποθήκευση έχει καταχωρηθεί επιτυχώς!
Σας ενημερώνουμε ότι ο παρόν ιστότοπος χρησιμοποιεί λογισμικό διασφάλισης πνευματικών δικαιωμάτων.
Έχετε αντιγράψει το άρθρο στα αγαπημένα στις:
Σας ενημερώνουμε ότι ο παρόν ιστότοπος χρησιμοποιεί λογισμικό διασφάλισης πνευματικών δικαιωμάτων.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Ρώμη στο τέλος του 3ου μ.Χ αιώνος. Ήταν κόρη αρχοντικής και πλούσιας οικογένειας. Παρά την σκληρή επαγρύπνηση του ειδωλολάτρη πατέρα της Πραιτεξτάτου, η Χριστιανή μητέρα της Φαύστα την οδήγησε στον Χριστιανό διδάσκαλο Χρυσόγονο που της δίδαξε το Χριστιανισμό και άναψε τον έρωτα και την αγάπη της πρός τον Χριστό. Αποφασισμένη να ζήσει μοναχική ζωή διά βίου, εν αγνεία και παρθενία, υποχρεώθηκε εν τούτοις πιεζόμενη από τον πατέρα της, να παντρευτεί τον ειδωλολάτρη αξιωματούχο του αυτοκράτορος Διοκλητιανού Πούπλιο, την πρός τον οποίο όμως σαρκική συνάφεια απέφευγε, όπως λέγει το συναξάριο, διά την απιστίαν αυτού, προφασιζόμενη ότι ήταν ασθενής· «νοσείν αεί προφασιζομένη».
Ο αιφνίδιος και θεόσταλτος θάνατος του συζύγου της ελευθέρωσε όλες τις δυνατότητες της Αναστασίας, που διέθεσε στο εξής, η περικαλλέστατη αυτή και αρχοντική νεαρή γυναίκα, όλα της τα πλούτη, το χρόνο, τη δράση και την αγάπη της στο να επισκέπτεται στις φυλακές τους φυλακισμένους Χριστιανούς, να τους ενισχύει και να τους ενθαρρύνει, ώστε να μην δειλιάσουν μπροστά στο μαρτύριο. Έγινε «αλείπτρια», προπονήτρια πολλών μαρτύρων που οφείλουν το ένδοξο μαρτυρικό τους τέλος στην ενθάρρυνση της Αναστασίας.
2. Ενισχύει στη Θεσσαλονίκη τις αδελφές οσιομάρτυρες, Αγάπη, Χιονία και Ειρήνη
Γιά το έργο της αυτό δεν περιορίστηκε στη Ρώμη, αλλά άπλωσε την αγάπη της μέχρι την Ανατολή, μέχρι τη Νικομήδεια, αφού διέτρεξε το Ιλλυρικό και τη Μακεδονία, όπου έδρασε ιδιαίτερα στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Οι τρεις γνωστές αδελφές Αγάπη, Χιονία και Ειρήνη που μαρτύρησαν επί Διοκλητιανού στη Θεσσαλονίκη, πρίν από το μαρτυρικό τους θάνατο γνώρισαν την φροντίδα και την αγάπη της Αγίας Αναστασίας, η οποία για το λόγο αυτό φυλακίσθηκε και βασανίσθηκε σε φυλακή της Θεσσαλονίκης. Είναι μάλιστα πολύ πιθανό ότι το όρος στο οποίο τοξεύθηκε από στρατιώτη η τρίτη από τις αδελφές, η αγία Ειρήνη, είναι το όρος όπου σήμερα είναι η Μονή της Αγίας Αναστασίας, η οποία φρόντισε και ενεταφίασε τα τίμια σώματα των τριών αδελφών παρθενομαρτύρων, των οποίων τη μνήμη η Εκκλησία γιορτάζει στις 16 Απριλίου.
3. Χρυσόγονος και Ζωΐλος
Δέν είναι όμως μόνον οι τρεις παρθενομάρτυρες της Θεσσαλονίκης με τις οποίες συνδέθηκε η Αγία Αναστασία. Αναφερθήκαμε προηγουμένως στον διδάσκαλό της Χρυσόγονο, ο οποίος υπέστη μαρτυρικό θάνατο στην Νικομήδεια της Μικράς Ασίας κατά τον συναξαριστή, κατ’ άλλους δε στην Ακυϊλία της Ιλλυρίας. Σώζεται αλληλογραφία μεταξύ της Αγίας Αναστασίας, τον καιρό που την είχε φυλακίσει ο άνδρας της, για να εμποδίσει την φιλάνθρωπη δράση της, και του Χρυσογόνου, που τον είχαν φυλακίσει, γιατί δίδασκε με παρρησία και πολλή επιτυχία το Χριστιανισμό.
Τόν Χρυσόγονο ακολούθησε η Αναστασία στην μαρτυρική του πορεία από τη Ρώμη στη Νικομήδεια, αφού εν τώ μεταξύ αποφυλακίσθηκε μετά το θάνατο του συζύγου της. Του συμπαρεστάθη και τον ενεδυνάμωσε, η τολμηρή αυτή μαθήτρια τον πρεσβύτη δάσκαλο. Μετά τον δι’ αποκεφαλισμού μαρτυρικό του θάνατο, ο Χρυσόγονος εμφανίσθηκε σε όραμα στον ιερέα Ζωΐλο, του υπέδειξε τον τόπο που βρισκόταν το άγιό του λείψανο και του απεκάλυψε ότι ο αυτοκράτωρ Διοκλητιανός έδωσε εντολή να βασανιστούν οι τρεις αδελφές Αγάπη, Χιονία και Ειρήνη, τις οποίες όμως θα ερχόταν να ενθαρρύνει η Αναστασία, όπως και έγινε. Το ίδιο όραμα είδε συγχρόνως και η Αναστασία, που ανέλαβε πράγματι να συμπαρασταθεί στις τρεις μέλλουσες μάρτυρες. Ο ιερεύς Ζωΐλος, πλησίον του οποίου έμεναν οι τρεις αδελφές, δέχτηκε σε λίγες μέρες την προαναγγελθείσα επίσκεψη της Αναστασίας, η οποία προσκύνησε το άγιο λείψανο του διδασκάλου της και ανέλαβε τις τρεις αδελφές, οι οποίες όπως είπαμε, μαρτύρησαν στη Θεσσαλονίκη. Ο Ζωΐλος εντός ολίγου απέθανεν εν Κυρίω, όπως του είχε προαναγγείλει ο Χρυσόγονος, μαζί με τον οποίο εορτάζεται στις 22 Δεκεμβρίου, ημέρα του μαρτυρίου και της μνήμης της Αγίας Αναστασίας. Στον συναξαριστή ο Ζωΐλος παρουσιάζεται ως μάρτυς. Χρυσόγονος, Ζωΐλος, Αγάπη, Χιονία, Ειρήνη αποτελούν την πρώτη ομάδα αγίων, με την οποία συνδέθηκε η Αγία μας, ακολουθούν όμως και άλλες.
4. Η Θεοδότη και τα παιδιά της
Κατά την παραμονή της στη Νικομήδεια, όπου είχε φθάσει συνοδεύοντας τον διδάσκαλό της Χρυσόγονο, η Αναστασία έγινε γνωστή για τις αγαθοεργίες και την χριστιανική της δράση. Στην πόλη αυτή ζούσε εν χηρεία, μετά το θάνατο του συζύγου της, η Θεοδότη με τα τρία παιδιά της. Προσκολλήθηκε στην Αναστασία, ως συνεργάτης και βοηθός στις ατέλειωτες επισκέψεις των φυλακισμένων και διωκομένων Χριστιανών. Επειδή αρνήθηκε να υπανδρευθεί τον άρχοντα Λευκάδιο, που την θαύμαζε για την ομορφιά της, η Θεοδότη οδηγήθηκε σε δίκη, κατά την οποία προτίμησε να μαρτυρήσουν αυτή και τα τρία παιδιά της μέσα σε καμίνι φωτιάς, παρά να αρνηθούν τον Χριστό· η μητρότητα στις ωραιότερες στιγμές της, αφού θέτει σε δεύτερη μοίρα τη ζωή τη σαρκική των παιδιών της, προκειμένου να κερδίσουν την αιώνια και αγέραστη ζωή της βασιλείας του Θεού. Αλλη μία ομάδα μαρτύρων από τον κύκλο της Αγίας Αναστασίας, που γιορτάζουν επίσης μαζί της στις 22 Δεκεμβρίου.
5. Οι εκατόν είκοσι κατάδικοι
Εφθασε όμως και ο καιρός και του δικού της μαρτυρίου, πρίν από το οποίο έγινε αιτία να πλουτίσει η Εκκλησία μας με εκατόν είκοσι ακόμη μάρτυρες. Μετά από επίμονες προσπάθειες οι άρχοντες, άλλοτε με υποσχέσεις και γλυκόλογα και άλλοτε με φρικτά βασανιστήρια, δεν κατόρθωσαν να πείσουν την Αναστασία να αρνηθεί τη χριστιανική της πίστη. Η Θεοδότη εμφανιζόταν στον ύπνο της, μήνυμα από τον ουρανό, για να την ενισχύσει, ανταποδίδοντας έτσι όσα είχε κάνει η Αναστασία γι αυτήν. Κατά θαυματουργικό τρόπο η Αναστασία, αντί να βγαίνει ταλαιπωρημένη και εξουθενωμένη από τις φυλακές και τα βασανιστήρια, εμφανιζόταν ακμαία και χαρούμενη. Στην απόγνωσή του ο ειδωλολάτρης άρχοντας διατάσσει να βάλουν την Αναστασία μαζί με άλλους εκατόν είκοσι ειδωλολάτρες καταδίκους και ένα Χριστιανό, τον Ευτυχιανό, μέσα σε μεγάλη βάρκα, να ανοιχθούν στη θάλασσα καί, αφού ανοίξουν οπές στη βάρκα, να τους αφήσουν να πνιγούν, όπως και έγινε. Ο Θεός όμως δεν επέτρεψε να ευοδωθούν τα σχέδια του άρχοντα, γιατί το δικό του σχέδιο προέβλεπε τη σωτηρία και άλλων ανθρώπων. Ξαφνικά εμφανίζεται στο τιμόνι της βάρκας η Θεοδότη και την οδηγεί με ασφάλεια στη στεριά. Εκθαμβοι οι εκατόν είκοσι κατάδικοι από το θαύμα που έζησαν, πίστεψαν στον Χριστό, ομολόγησαν και αυτοί με παρρησία την πίστη τους ενώπιον του άρχοντος, με συνέπεια να αποκεφαλισθούν και να κερδίσουν τόσο γρήγορα την αιωνιότητα.
6. Το μαρτύριο της Αγίας
Η άκαμπτη και ανυποχώρητη Αναστασία τελικά δέθηκε σε πασσάλους καί, δεμένη όπως ήταν, παραδόθηκε στη φωτιά, στις 22 Δεκεμβρίου, που η Εκκλησία γιορτάζει τη μνήμη της. Το λείψανο της Αγίας το πήρε μία γυναίκα αρχόντισσα, που λεγόταν Απολλωνία, αφού χρησιμοποίησε τη γνωριμία της με τη σύζυγο του επάρχου. Ενεταφίασε το σώμα στον κήπο της, όπου αργότερα έκτισε και νάο πρός τιμήν της. Ποιός ακριβώς ήταν ο τόπος αυτός του μαρτυρίου και του ενταφιασμού της δεν γνωρίζουμε. Το μαρτύριό της έγινε το 303 ή 304 κατά το Διωγμό του Διοκλητιανού, κατά πολλούς στη Θεσσαλονίκη, κατά άλλους στο Σίρμιο, ενώ υπάρχουν και μερικοί που πιστεύουν ότι εμαρτύρησε στη Ρώμη.
7. Τα λείψανα της Αγίας
Είναι πάντως ιστορικά εξακριβωμένο ότι το λείψανό της βρέθηκε στο Σίρμιο, απ όπου μεταφέρηθκε στην Κωνσταντινούπολη επί πατριάρχου Γενναδίου (457-471) και αυτοκράτορος Λέοντος Α´ (457-474). Τοποθετήθηκε κατ αρχήν στον επ ονόματί της ναό που βρισκόταν στον Ιππόδρομο, τον μοναδικό που είχε απομείνει στους Ορθοδόξους κατά την εποχή του Αρειανισμού. Στον μικρό αυτό ναό έδωσε τη μεγάλη μάχη του εναντίον αυτής της αιρέσεως ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και επανέφερε την Ορθοδοξία στην Κωνσταντινούπολη με τους περίφημους Θεολογικούς Λόγους που εξεφώνησε εκεί.
8. Γιατί ονομάζεται «Φαρμακολύτρια»
α) Δίδει φάρμακα και θεραπεύει σωματικές και ψυχικές ασθένειες
Τό επίθετο «Φαρμακολύτρια» της Αγίας έχει δύο έννοιες, μία γενική και μία ειδική. Κατά την ευρύτερη, την γενική έννοια, η Αγία ονομάζεται έτσι, διότι όπως λέει ο Τρύφων Ευαγγελίδης στο βιβλίο του Βίοι Αγίων (σελ. 994) «είχεν άνωθεν παρά Θεού την δύναμιν να λύη και καταστρέφη των φαρμάκων και των δηλητηρίων τα κακά αποτελέσματα και τάς ενεργείας» ή διότι παρέχει η ίδια αφθόνως φάρμακα, «εκλύει» φάρμακα για την θεραπεία των σωματικών και ψυχικών ασθενειών, όπως λέγει το Μεγαλυνάριο μιάς ακολουθίας της: «Φάρμακα προχέουσα μυστικά ψυχών και σωμάτων θεραπεύεις πάθη δεινά, ω Αναστασία, τη θεία ενεργεία· διό τάς χάριτάς σου πάντες κηρύττομεν».
β) Διότι λύνει τις φαρμακείες, δηλαδή τα μάγια
Κατά την ειδική έννοια η Αγία ονομάζεται «Φαρμακολύτρια», διότι ανάμεσα στις πολλές άλλες ιάσεις και θεραπείες που επιτελεί έλαβε από τον Θεό τη Χάρη και τη δύναμη να γλυτώνει όσους έπεσαν στα δίχτυα των φαρμακών και των φαρμακευτριών, δηλαδή των μάγων και των μαγισσών. Λύνει τις φαρμακείες, δηλαδή τα μάγια, και γι αυτό ονομάζεται φαρμακολύτρια.
Παραθέτουμε ένα από τα παλαιά θαύματα της Αγίας που αναφέρεται σε θεραπεία μαγεμένης κοπέλλας και έχει σχέση με το μοναστήρι που ήταν τότε ηγουμένη η Αγία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου, όπως το διηγείται ο πατήρ Χαράλαμπος Βασιλόπουλος (Βίοι Αγίων 89, Η Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια, σελ. 34 ε.):
Μιά κοπέλλα ευγενής και ωραία, που καταγόταν από την Καππαδοκία, ήταν αρραβωνιασμένη. Επειτα μετάνοιωσε η νέα και δεν τον ήθελε τον μνηστήρα. Αλλά για να μην την ενοχλεί εκείνος, έφυγε και πήγε στο Μοναστήρι, που ήταν Ηγουμένη η Αγία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου, κοντά στην Κωνσταντινούπολη και εκεί εμόνασεν.
Ο μνηστήρας της δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να την βγάλη από το Μοναστήρι. Ηταν μεθυσμένος από τον έρωτα. Γι αυτό βρήκε ένα μεγάλο μάγο και του έταξε πολλά χρήματα, αν θα μπορούσε να καταφέρη την νέα με τα μάγια του, να εγκαταλείψη το Μοναστήρι και να γίνη γυναίκα του.
Ο μάγος εκεί στην Καππαδοκία έκανε τα μάγια του και η γυναίκα βγήκε από τις φρένες της. Γύριζε όλο το Μοναστήρι και φώναζε τον μνηστήρα με το όνομά του. Ωρκιζόταν δέ, ότι εάν δεν της ανοίξουν την πόρτα να πάη να τον βρή θα πνιγόταν. Η Οσία Ειρήνη η Χρυσοβαλάντου, η Ηγουμένη, την έβλεπε σ αυτήν την κατάσταση, έκλαιγε και έλεγε:·
- Αλλοίμονο σε μένα την αθλία, διότι διά την αμέλειαν των βοσκών αρπάζουν οι λύκοι τα πρόβατα. Αλλά, πονηρέ διάβολε, άδικα κοπιάζεις. Ο Χριστός δεν θα σε αφήση να καταπιής την αμνάδα μου.
Τότε συγκέντρωσε όλη την αδελφότητα και τις δίδαξε να φυλάγωνται από τις πανουργίες του δαίμονος. Διέταξε κατόπιν να νηστέψουν όλες όλη την εβδομάδα και να προσεύχωνται. Να κάμνουν δε διά την πάσχουσαν αδελφήν, κάθε μέρα χίλιες μετάνοιες. Ετσι προσευχόταν η κάθε μία στο κελλί της.
Τήν τρίτη νύχτα βλέπει η Αγία Ειρήνη εκεί που προσευχόταν, τα μεσάνυχτα, μπροστά της τον Μέγαν Βασίλειον, που της είπε:
-Γιατί μας ονειδίζεις Ειρήνη, ότι αφήνομε και γίνονται στην πατρίδα μας τα φοβερά και ανόσια μάγια; ῞Οταν ξημερώση, πάρε την άρρωστη μαθήτριά σου και να την πάς εις τάς Βλαχέρνας. Εκεί θα έλθη να την θεραπεύση η Μήτηρ του Δεσπότου Χριστού, που έχει τη δύναμη.
Ο ῞Αγιος αμέσως έγινε άφαντος. Η Αγία πήρε την πάσχουσα και δύο αδελφές, τις εναρετώτερες, και πήγε στον Ναό των Βλαχερνών. Εκεί προσευχόταν όλη την ημέρα με δάκρυα. Το μεσονύκτιον όμως από τον κόπον αποκοιμήθηκαν.
Τότε βλέπει στον ύπνο της η Αγία πολύ λαό, που ετοίμαζαν τους δρόμους. Ηταν χρυσοφορεμένοι, ολόφωτοι και ραντίζανε με ευωδέστατα άνθη και εθυμίαζαν. Η Αγία τους ρώτησε, γιατί έκαμναν τόση ετοιμασία. Εκείνοι αποκρίθηκαν:
- Η Μήτηρ του Θεού έρχεται. Ετοιμάσου και σύ ν αξιωθής να την προσκυνήσης.
Τότε έφτασε η Παντάνασσα. Την ακολουθούσε πλήθος αμέτρητο αστραπηφόρων, το δε θείο και σεβάσμιο πρόσωπό της έχυνε τόση λάμψη, που δεν μπορούσε να το βλέπη άνθρωπος. ῞Οταν είδε όλους τους εκεί αρρώστους η Παναγία, ήλθε και στην άρρωστη μαθήτρια της Ειρήνης. Η Ηγουμένη πέφτει στα πόδια της Παναγίας φοβισμένη και έντρομη. Ακουσε όμως ότι η Θετόκος φώναξε το Μέγαν Βασίλειον και τον ερώτησεν για την Ειρήνη, τι χρειαζόταν. Εκείνος της εξέθεσεν όλη την υπόθεση της νέας.
- Καλέστε την Αναστασία, είπεν η Παναγία.
Η Αγία Αναστασία η Φαρμακολύτρια έφθασε αμέσως. Τότε η Θεοτόκος της είπε:
- Πηγαίνετε στην Καισάρεια με τον Βασίλειο, εξετάστε με επιμέλεια και να θεραπεύσετε αυτήν την κόρη της, διότι σε σένα ο Υιός και Θεός μου χάρισε αυτήν την χάριν.
Κατόπιν προσκύνησαν την Παναγία η Αγ. Αναστασία και ο Μέγας Βασίλειος και ανεχώρησαν εσπευμένως να εκτελέσουν την εντολή. Ακουσε δε και η Οσία Ηγουμένη μιά φωνή, που της έλεγε·:
- Πήγαινε στο Μοναστήρι σου, εκεί θα θεραπευθή.
Όταν η Χρυσοβαλάντου ξύπνησε, φανέρωσε και στις άλλες μοναχές το όραμα και ανεχώρησαν χαρούμενες. Ηταν Παρασκευή και την ώρα του Εσπερινού μαζεύτηκαν όλες στο Ναό. Η οσία τους διηγήθηκε την οπτασία και τις διέταξε να σηκώσουν μάτια και χέρια στον Ουρανό και να λέγουν από την καρδιά τους το «Κύριε ελέησον».
Επειτα από πολλή ώρα προσευχής με δάκρυα, φάνηκαν στον αέρα πετώντας η Αναστασία η Φαρμακολύτρια και ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος της είπε:
- ῞Απλωσε, Ειρήνη, τα χέρια σου. Δέξου αυτά και μη μας ονειδίζεις άδικα.
Αυτό της το είπε, διότι η Οσία Χρυσοβαλάντου προσευχόταν στην εικόνα του και του έλεγε να διώξη τους Μάγους από την Καισάρεια. Άπλωσε τότε τα χέρια της και πήρε ένα δέμα, που ερχόταν από τον αέρα και το οποίον εζύγιζε τρεις λίτρες.
῞Οταν όμως το έλυσε, βρήκαν μέσα διάφορα μαγικά· σπάγγους, τρίχες, μολύβια, δεσίματα και γραμμένα ονόματα δαιμόνων, ιδιαιτέρως όμως είχαν δύο μικρά αγαλματάκια από μολύβι. Το ένα ήτο του ανδρός το ομοίωμα και το άλλο της μοναχής. Οι μοναχές εθαύμασαν και όλη την νύχτα ευχαριστούσαν την Θεοτόκον.
Τό πρωί έστειλε η Ηγουμένη στις Βλαχέρνες δύο μοναχές και την πάσχουσαν. Εδωσε συγχρόνως εις αυτές και τα προαναφερθέντα μαγικά, καθώς και λάδι με πρόσφορον, για να λειτουργήση ο Προσμονάριος.
Αυτός μετά την θείαν Λειτουργίαν έχρισε την άρρωστη από το λάδι της κανδήλας. Επειτα έβαλε τα μαγικά επάνω στα αναμμένα κάρβουνα. Την ώρα δε που καιγόταν εκείνα, λύνονταν και τα αόρατα δεσμά της μοναχής. Ηλθε τότε στο μυαλό της και δόξαζε τον Θεόν, που την απάλλαξε.
῞Οταν όμως διαλύθηκαν τελείως τα μολυβένια αγάλματα, έβγαιναν φωνές μεγάλες από τα κάρβουνα, όπως κάνουν οι χοίροι, όταν τους σφάζουν.
῞Οσοι ήσαν παρόντες και έβλεπαν και άκουγαν αυτά, φύγανε έντρομοι, δοξάζοντες τον Θεόν, που κάμνει τέτοια θαυμάσια. Κατόπιν επέστρεψαν οι μοναχές στο Μοναστήρι και διηγόνταν στις άλλες τα συμβάντα.
Πηγή: ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΜΙΛΗΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ, «ΙΕΡΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΗ ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΛΥΤΡΙΑΣ, ΕΝΑΣ ΑΓΙΟΒΑΔΙΣΤΟΣ ΤΟΠΟΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ».
