1. Εκείνος που χθές, μέσα στην άπειρη
συγκατάβασί Του, δεν εκαλούσε να τον βοηθήσουν οι λεγεώνες των Αγγέλων,
λέγοντας στον Πέτρο, ότι είναι στο χέρι μου να παρατάξω τώρα αμέσως,
περισσότερες από δώδεκα λεγεώνες Αγγέλων (Ματθ. κστ´ 53), σήμερα κατέρχεται με τον θάνατό Του κατά του άδου και του θανάτου, τού
τυράννου, όπως ταιριάζει σε Θεό και Κυρίαρχο, επί κεφαλής των αθανάτων και ασωμάτων
στρατευμάτων και των αοράτων ταγμάτων, όχι με δώδεκα μόνο λεγεώνες, αλλά μέ
μύριες μυριάδες και χίλιες χιλιάδες Αγγέλων, Αρχαγγέλων, Εξουσιών, Θρόνων, Εξαπτερύγων,
Πολυομμάτων, ουρανίων ταγμάτων, τα οποία, ως Βασιλέα και Κύριό τους,
προπέμπουν, δορυφορούν και τιμούν τον Χριστό. Όχι, ότι συμμαχούν και συμπολεμούν
μαζί Του. Όχι, ποτέ! Γιατί από ποιά συμμαχία έχει ανάγκη ο παντοδύναμος
Χριστός; Τόν συνοδεύουν γιατί χρωστούν
πάντοτε και ποθούν να είναι κοντά στον Θεό τους. [...]
2. Μόλις δε φάνηκε στα κλεισμένα απ᾿
όλες τις πόρτες, τα ανήλια και κατασκότεινα δεσμωτήρια, στα υπόγεια και τά
σπήλαια του Άδη η θεϊκή και λαμπρή παρουσία του Κυρίου, προβαίνει εμπρός απ᾿ όλους
ο αρχιστράτηγος Γαβριήλ, επειδή είχε συνηθίσει να φέρνη χαράς ευαγγέλια στους ανθρώπους,
καί με φωνή δυνατή, αρχαγγελικώτατη, έντονη και λιονταρίσια φωνάζει πρός τις αντίπαλες
δυνάμεις: «
άρατε πύλας οι άρχοντες υμών».
Καί μαζί του φωνάζει ο Μιχαήλ: «
γκρεμισθήτε
προαιώνιες πύλες». Έπειτα οι Δυνάμεις συμπληρώνουν: «
κάνετε πέρα παράνομοι θυρωροί». Οι δε Εξουσίες διατάζουν με εξουσία:
«
Σπάτε άλυτες αλυσίδες». Κι᾿ ένας άλλος
Αρχάγγελος προσθέτει: «
Αίσχος σε σάς, ανάλγητοι
τύραννοι»
Καί καθώς συμβαίνει όταν
παρουσιασθή μιά φοβερή, αήτητη και παντοδύναμη βασιλική στρατιωτική παράταξι,
φρίκη μαζί και τρόπος και ταραχή και οδυνηρός φόβος κυριεύει τους εχθρούς του ακαταγώνιστου
Στρατηγού, το ίδιο έγινε ξαφνικά, μόλις παρουσιάσθηκε τόσο παράδοξα ο Χριστός
στά καταχθόνια του Άδη. Από επάνω μιά δυνατή αστραπή ετύφλωνε τα πρόσωπα των εχθρικών
δυνάμεων του Άδη και ταυτόχρονα ακούονταν βροντερές στρατιωτικές φωνές πού
διέταζαν: «Άρατε πύλας, όχι ανοίξετε, αλλά ξερριζώστε τις από τα θεμέλια,
βγάλτε τις τελείως από τον τόπο τους, ώστε να μη μπορούν πιά να ξανακλείσουν. [...]
Από τώρα και έπειτα δεν θα είσθε
πιά άρχοντες κανενός, παρ᾿ όλο που κάκιστα κυριαρχήσατε πάνω στους μέχρι τώρα
κεκοιμημένους. Ούτε αυτών θα είσθε πλέον άρχοντες, ούτε άλλων, ούτε των εαυτών
σας ακόμη. Άρατε πύλας, γιατί ήρθε ο Χριστός, η ουράνια θύρα. Ανοίξετε δρόμο σ᾿
Αυτόν που έβαλε το πόδι Του στη φυλακή του Άδη. Το όνομά του είναι Κύριος και ο
Κύριος έχει το δικαίωμα και τη δύναμι να περάση τις πύλες του θανάτου. Γιατί τή
μέν είσοδο του θανάτου τη φτιάξατε σείς, Αυτός δε ήρθε για να επιτύχη τό
πέρασμά της. Γι᾿ αυτό ανοίξετε γρήγορα και μην αργοπορήτε. Ανοίξετε και κάνετε
γρήγορα. Ανοίξετε και μην αναβάλλετε. Αν νομίζετε πως θα σας περιμένουμε,
κάνετε λάθος. Θα διατάξουμε τις ίδιες τις πύλες να ανοίξουν αυτομάτως και χωρίς
νά βάλουμε χέρι:
Ανοίξτε πύλες αιώνιες!
3. Και μόλις οι αγγελικές
δυνάμεις εβόησαν, την ίδια στιγμή άνοιξαν οι πύλες! Την ίδια στιγμή έσπασαν οι αλυσίδες
καί οι μοχλοί. Έπεσαν τα κλειδιά και συγκλονίσθηκαν τα θεμέλια της φυλακής. Οι εχθρικές
δυνάμεις ετράπησαν σε άτακτη φυγή, ο ένας έσπρωχνε τον άλλο, άλλος μπερδευόταν
στά πόδια του άλλου και καθένας φώναζε στο διπλανό του να φεύγη γρήγορα.
Έφριξαν, συγκλονίσθηκαν, τα έχασαν, εταράχθηκαν,
άλλαξε το χρώμα τους, φοβήθηκαν, στάθηκαν και απόρησαν, απόρησαν και τρόμαξαν.
Ο ένας έμεινε με ανοιχτό στόμα. Άλλος έκρυψε το πρόσωπο μέσα στα γόνατά του. Άλλος
έπεσε κάτω, παγωμένος από το φόβο. Άλλος στάθηκε ακίνητος, σαν νεκρός. Άλλος
κυριεύθηκε από δέος και άλλος έτρεξε να σωθή σε βαθύτερο μέρος.
4. Την ώρα αυτή ο Χριστός απεκεφάλισε
τούς σαστισμένους τυράννους. Τότε χαλάρωσαν τα χαλινάρια τους και ρωτούσαν:
«Ποιός είναι αυτός ο βασιλεύς της δόξης; Ποιός είναι αυτός που ήρθε εδώ,
κάνοντας τόσα παράδοξα πράγματα; Ποιός είναι αυτός ο βασιλεύς της δόξης, πού
κατορθώνει τώρα στον Άδη, αυτά που δεν έγιναν ποτέ; Ποιός είναι αυτός ο βασιλεύς
τής δόξης, που βγάζει από εδώ τους προαιώνιους φυλακισμένους; Ποιός είναι αυτός
πού διέλυσε και κατέλυσε το αήτητο κράτος και το θράσος μας;»
Σ᾿ αυτούς απαντούσαν οι δυνάμεις
τού Κυρίου και τους έλεγαν: «Θέλετε να μάθετε ποιός είναι αυτός ο βασιλεύς τής
δόξης;
Είναι ο Κύριος, ο κραταιός καί
δυνατός, ο Κύριος, ο δυνατός και πανίσχυρος στον πόλεμο. Είναι εκείνος, ελεεινοί
καί παράνομοι τύραννοι, που σας εξόρισε και σας έρριξε κάτω από τις ουράνιες αψίδες.
Είναι αυτός που συνέτριψε μέσα στα νερά του Ιορδάνη τις κεφαλές των δρακόντων
σας. Είναι εκείνος που επάνω στο Σταυρό του σας έκανε θέατρο, σας διεπόμπευσε
καί σας αφαίρεσε κάθε δύναμι. Είναι αυτός που σας έδεσε και σας έρριξε στο ζόφο
καί στην άβυσσο. Αυτός είναι που θα σας εξοντώση τελειωτικά μέσα στην αιώνια
φωτιά και τη γέεννα. Μην αργήτε, μην περιμένετε, αλλά τρέξετε γρήγορα καί
βγάλετε τους φυλακισμένους, τους οποίους μέχρι τώρα κακώς έχετε καταπιή. Από εδώ
κι᾿ εμπρός καταλύεται το κράτος σας. Καταργείται η τυραννική εξουσία σας. Η αλαζονεία
σας καταπατήθηκε οικτρά. Η υπερήφανη καύχησί σας ξεκουρελιάσθηκε. η δύναμί σας έσβησε
καί χάθηκε για πάντα»
5. Αυτά φώναζαν οι νικήτριες
δυνάμεις του Κυρίου στις δυνάμεις του Εχθρού και συγχρόνως ενεργούσαν μέ
βιασύνη. Άλλοι γκρέμιζαν την φυλακή από τα θεμέλια της. Άλλοι καταδίωκαν τους εχθρούς
πού έφευγαν για να σωθούν στα βαθύτερα μέρη. Άλλοι έτρεχαν και ερευνούσαν τα υπόγεια,
τά φρούρια και τα σπήλαια. Και όλοι, από διάφορες κατευθύνσεις καθένας, έφερναν
τούς δεσμώτες εμπρός στον Κύριο. Άλλοι έδεναν τον τύραννο, ενώ άλλοι απελευθέρωναν
τούς προαιώνιους δεσμώτες. Και άλλοι μέν έτρεχαν μπροστά από τον Κύριο, καθώς
προχωρούσε βαθύτερα. Άλλοι δε τον ακουλουθούσαν νικηφόροι, ως Θεόν και Βασιλέα.
6. Ενώ λοιπόν αυτά
διεδραματίζοντο και ελέγοντο στον Άδη και εσείοντο τα πάντα, ο δε Κύριος επλησίαζε
νά φθάση στα πιό έσχατα βάθη, ο Αδάμ ο πρωτοδημιούργητος και πρωτόπλαστος καί
πρωτόθνητος που βρισκόταν δεμένος γερά και βαθύτερα από όλους, άκουσε τα βήματα
τού Κυρίου, που ερχόταν στους φυλακισμένους και αμέσως ανεγνώρισε την φωνή Του,
καθώς επερπατούσε μέσα στη φυλακή. Στράφηκε τότε πρός όλους τους επί αιώνες
συγκρατουμένους του και τους φώναξε:
Ώ
φίλοι μου! Ακούω να πλησιάζη σ᾿ εμάς ο ήχος των βημάτων Κάποιου. Εάν
πραγματικά μας αξίωσε να έρθη έως εδώ, τότε είμαστε ελεύθεροι! Εάν τον ιδούμε ανάμεσά
μας, σωθήκαμε από τον Άδη!
7. Και την ώρα που ο Αδάμ έλεγε αυτά
πρός τους συγκαταδίκους του, εισέρχεται ο Κύριος, κρατώντας το νικηφόρο όπλο τού
Σταυρού. Μόλις τον αντίκρυσε ο Αδάμ, χτύπησε το στήθος από την χαρούμενη έκπληξι
καί φώναξε πρός όλους τους επί αίώνες κεκοιμημένους:
«ο Κύριός μου ας είναι μαζί με όλους»! Και ο Χριστός απάντησε στον Αδάμ:
«Καί μετά του πνεύματός σου».
Ύστερα τον πιάνει από το χέρι,
τόν σηκώνει επάνω και του λέει: «Σήκω σύ που κοιμάσαι και ανάστα από τούς
νεκρούς, γιατί σε καταφωτίζει ο Χριστός! (Εφεσ. 5, 14). Εγώ ο Θεός, που γιά
χάρι σου έγινα υιός σου, έχοντας δικούς μου πλέον και σένα και τους απογόνους
σου, με την θεϊκή εξουσία μου δίνω ελευθερία και λέω στους φυλακισμένους: εξέλθετε.
Σ᾿ αυτούς που κείτονται στο σκοτάδι: ξεσκεπασθήτε. Και σ᾿ εκείνους που είναι
πεσμένοι κάτω: σηκωθήτε!
Σένα, Αδάμ, σε προστάζω: σήκω από τον αιώνιο ύπνο σου.
Δέν σε έπλασα, για να μένης φυλακισμένος τον Άδη. Ανάστα εκ τών
νεκρών, γιατί εγώ είμαι η ζωή των θνητών. Σήκω επάνω, πλάσμα δικό μου, σήκω επάνω
σύ που είσαι η μορφή μου, που σε δημιούργησα κατ᾿ εικόνα μου. Σήκω να φύγουμε από
εδώ. Γιατί σύ είσαι μέσα σε μένα και εγώ μέσα σε σένα! Για σένα ο Κύριος έλαβε
τή δική σου μορφή του δούλου. Για δική σου χάρι, εγώ που βρίσκομαι ψηλότερα από
τούς ουρανούς, κατέβηκα στη γή και πιό κάτω από τη γή. Για σένα τον άνθρωπο έγινα
σάν ένας ανυπεράσπιστος άνθρωπος, βρέθηκα χωρισμένος κι᾿ εγώ από τη ζωή, ανάμεσα
σ᾿ όλους τους άλλους νεκρούς (Ψαλμ. 87, 5). Για σένα που βγήκες μέσα από τον κήπο
τού παραδείσου, μέσα σε κήπο παραδόθηκα στους Ιουδαίους και μέσα σε κήπο εσταυρώθηκα
(Ιωάν. 19, 41).
Κύτταξε στο πρόσωπό μου τα φτυσίματα, που καταδέχθηκα πρός χάριν
σου, για να σε αποκαταστήσω στην παλαιά σου δόξα, που είχα δώσει με το εμφύσημά
μου (Γεν. 2, 7).
Κύτταξε στα μάγουλά μου
τά ραπίσματα, που καταδέχθηκα, για να επανορθώσω την διεστραμμένη μορφή σου
καί να την φέρω στην όψι που είχε σαν εικόνα μου.
Κύτταξε στη ράχη μου τη μαστίγωσι που καταδέχθηκα, για νά
διασκορπίσω το φορτίο των αμαρτημάτων σου.
Κύτταξε
τά καρφωμένα χέρια μου, που τα άπλωσα καλώς απάνω στο ξύλο του Σταυρού, γιά
νά συχωρεθής σύ που άπλωσες κακώς το χέρι σου στο απαγορευμένο δένδρο.
Κύτταξε τα πόδια μου που καρφώθηκαν καί
τρυπήθηκαν στο Σταυρό, για να εξαγνισθούν τα δικά σου πόδια που έτρεξαν κακώς
στό δένδρο της αμαρτίας. [...]
Σήκω, λοιπόν. Άς φύγουμε από εδώ.
Τότε σε εξώρισα από τον γήϊνο παράδεισο. Τώρα σε αποκαθιστώ, όχι πλέον σ᾿ εκείνον
τόν παράδεισο, αλλά σε ουράνιο θρόνο. Τότε σ᾿ εμπόδισα να φάς από το ξύλο τής
ζωής (Γεν. 3, 22). Να όμως τώρα που ενώθηκα πλήρως με σένα, εγώ που είμαι η ίδια
η ζωή. Έταξα τα Χερουβίμ να σε φρουρούν σαν δούλο. Τώρα οδηγώ τα Σεραφίμ να σέ
προσκυνήσουν σα Θεό. Κρύφθηκες τότε μπροστά στον Θεό, επειδή ήσουν γυμνός. Να όμως
πού αξιώθηκες να κρύψης μέσα σου γυμνό τον ίδιο τον Θεό. Γι᾿ αυτό σηκωθήτε, άς
φύγουμε από εδώ. Από τον θάνατο στη ζωή. Από την φθορά στην αφθαρσία. Από τό
σκοτάδι στο αιώνιο φώς. Από την οδύνη στην ελευθερία. Από τη φυλακή του Άδη
στήν άνω Ιερουσαλήμ. Από τα δεσμά στην άνεσι. Από τη σκλαβιά στην τρυφή τού
Παραδείσου. Από τη γή στον ουρανό.
8. Γι᾿ αυτό τον σκοπό ο Χριστός απέθανε
καί ανέστη: για να γίνη Κύριος και νεκρών και ζώντων (Ρωμ. 14, 9). Σηκωθήτε,
λοιπόν. Άς φύγουμε από εδώ.
Ο ουράνιος
Πατέρας περιμένει με λαχτάρα το χαμένο πρόβατο. Τα ενενήντα εννέα πρόβατα τών
αγγέλων (Ματθ. 18, 12) περιμένουν τον σύνδουλό τους Αδάμ, πότε θα αναστηθή,
πότε θα ανέλθη και θα επανέλθη πρός τον Θεό. Ο χερουβικός θρόνος είναι έτοιμος.
Αυτοί που θα σας ανεβάσουν είναι γρήγοροι και βιάζονται. Ο νυμφικός θάλαμος έχει
προετοιμασθή. Το μεγάλο εορταστικό δείπνο είναι στρωμένο (Αποκ. 19, 9, Λουκ.
14, 16). Τα θησαυροφυλάκια των αιωνίων αγαθών άνοιξαν. Η βασιλεία των Ουρανών έχει
ετοιμασθή «από καταβολής κόσμου» (Ματθ. 25, 34). Αγαθά που μάτια δεν τα είδαν
καί αυτιά δεν τα άκουσαν περιμένουν τον άνθρωπο (Α´ Κορ 2, 9).
Αυτά και άλλα παρόμοια είπεν ο
Κύριος.
Καί αμέσως ανασταίνεται μαζί Του
ο ενωμένος σ᾿ αυτόν Αδάμ και μαζί τους και η Εύα. Ακόμη δε και «πολλά
σώματα δικαίων, που είχαν πεθάνει πρίν από αιώνες, αναστήθηκαν» (Ματθ. 27, 52),
διακηρύσσοντας την τριήμερο Ανάστασι του Χριστού. Αυτήν ας την υποδεχθούμε και άς
τήν αγκαλιάσουμε οι πιστοί με πολλή χαρά, χορεύοντες με τους αγγέλους και εορτάζοντες
μέ τους αρχαγγέλους και δοξάζοντες τον Χριστό, που μας ανέστησε από την φθορά.
Εις Αυτόν αρμόζει η δόξα και η δύναμις,
μαζί με τον αθάνατο Πατέρα και το πανάγιο και αγαθό και ζωοποιό και ομοούσιο
Πνεύμα, εις όλους τους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
Αγ. Επιφάνιος Επίσκοπος Κύπρου
Πηγή:
Περιοδικό «Σύναξη», Αρ. Τευχ.: 3. Μετάφρ.: Αρχιμ. Ιγνατίου, Ι.Μ. Παρακλήτου
imaik.gr
Όταν ο θείος Διδάσκαλος εξεφώνησε τη σπουδαιότατη ομιλία Του περί θείας Κοινωνίας, που διασώζεται στο ς΄ κεφάλαιο του κατά Ιωάννην ιερού Ευαγγελίου, αρκετοί από τους ακροατές Του είπαν: «Σκληρός εστιν ούτος ο λόγος· τις δύναται αυτού ακούειν;» (Ιω. ς΄ 60). Τους φάνηκε παράδοξος ο λόγος του Κυρίου που τους έλεγε: «Εάν μη φάγητε την σάρκα του υιού του ανθρώπου και πίητε αυτού το αίμα, ουκ έχετε ζωήν εν εαυτοίς» (Ιω. ς΄ 53). Δηλαδή, είπαν, μας επιτάσσει να τρώμε σάρκα και να πίνουμε αίμα; Από τον ασυνήθιστο αυτό λόγο του Κυρίου ορισμένοι σκανδαλίστηκαν και απεχώρησαν. Οι ακροατές αυτοί δεν ήταν από τον στενότερο κύκλο των δώδεκα και των εβδομήκοντα. Ούτε πνεύμα μαθητείας είχαν να ρωτήσουν τι εννοούσε ο θείος Διδάσκαλος. Μάλλον τους διέκρινε επιπολαιότητα και πεποίθηση στην κρίση τους. 
