Η αντιγραφή και αποθήκευση έχει καταχωρηθεί επιτυχώς!
Σας ενημερώνουμε ότι ο παρόν ιστότοπος χρησιμοποιεί λογισμικό διασφάλισης πνευματικών δικαιωμάτων.
Έχετε αντιγράψει το άρθρο στα αγαπημένα στις:
Σας ενημερώνουμε ότι ο παρόν ιστότοπος χρησιμοποιεί λογισμικό διασφάλισης πνευματικών δικαιωμάτων.
Πώς λοιπόν μπορεί να γιατρευτεί η φοβερή αρρώστια της υπερηφάνειας;
Αυτή μπήκε μέσα στην καρδιά μας και μας έκανε πνευματικά φτωχούς και δυστυχισμένους. Μας φούσκωσε σαν τ᾿ ασκιά και μας απογύμνωσε από κάθε αρετή. Έτσι εφαρμόζεται σε μας το ρητό του σοφού Σειράχ: «Τρία είδη εμίσησεν η ψυχή μου και προσώχθισα σφόδρα τη ζωή αυτών· πτωχόν υπερήφανον, και πλούσιον ψεύστην, γέροντα μοιχόν ελαττούμενον συνέσει»1.
Καί επειδή η μεγαλύτερη υπερηφάνεια είναι το να πιστέψουμε ότι μπορούμε να γιατρέψουμε την ψυχική αυτή ασθένεια με τις δικές μας δυνάμεις, γι᾿ αυτό η μόνο θεραπεία είναι να προστρέξουμε στο Θεό και να Τον παρακαλέσουμε μαζί με τον Προφήτη Δαβίδ, λέγοντας: «Μή ελθέτω μοι πούς υπερηφανίας»2. Δηλαδή: Μην παραχωρήσεις, Κύριε, να βάλει το πόδι της η καταραμένη υπερηφάνεια στην ψυχή μου.
Πρώτα πρέπει να θεραπευτούν ο νούς και η θέληση των υπερηφάνων.
Ο νούς θεραπεύεται με το να γνωρίζει ο άνθρωπος πως είναι ένα τίποτα μπροστά στο Θεό και στους αγίους, και πως η δόξα του κόσμου είναι ένας καρπός που δεν τον τρέφει αλλά τον φαρμακώνει. Ο Θεός, αφού έκανε όλο τον κόσμο, με άπειρη αγαθότητα τον πρόσφερε στους ανθρώπους για να τον απολαμβάνουν και να δοξάζουν Εκείνον. Για τον εαυτό Του κράτησε μόνο τη δόξα, που «φύσει» Του ανήκει. Θυμηθείτε τι έλεγαν οι άγγελοι: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γής ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία»3. Με το να θέλουν οι υπερήφανοι να κλέψουν αυτή τη δόξα, φανερώνουν θρασύτητα και αναίδεια μπροστά στη μεγαλειότητα του Θεού. Ουαί κι αλλοίμονο σ᾿ εκείνον που πηγαίνει γυρεύοντας να τον τιμάει ο κόσμος. Γιατί δεν υπάρχει τίποτα ματαιότερο από την τιμή. Και να για ποιούς λόγους:
Πρώτα-πρώτα η τίμή αυτή καθεαυτή είναι μάταιη, γιατί δεν μπορεί ούτε να μας προσθέσει ούτε να μας αφαιρέσει τίποτα. «Εάν εγώ δοξάζω εμαυτόν, η δόξα μου ουδέν εστιν», έλεγε ο Ιησούς στους Ιουδαίους4, που σημαίνει, πως αν εγώ αποδίδω, για τις ικανότητές μου, δόξα στον εαυτό μου, αντί να την αποδίδω όλη στο Θεό, η δόξα μου είναι μηδέν. Κρίνε τώρα εσύ πόσο περισσότερο μηδέν είναι ο έπαινος και η τιμή που ζητάμε από τον κόσμο.
Είναι μάταιη επιπλέον η δόξα και από την πλευρά εκείνων, που τη δίνουν. Γιατί αυτοί, με το να μη γνωρίζουν τι ταλαίπωρος και αμαρτωλός είσαι εσωτερικά, και υπολογίζοντας μόνο στην εξωτερική σου εμφάνιση, ποιά άλλη δόξα μπορούν να σου δώσουν, παρά εκείνη που θα ᾿ διναν σ᾿ ένα στολισμένο τάφο, απ᾿ έξω λαμπρό κι από μέσα γεμάτο βρώμα και σαπίλα;
Θυμήσου το λόγο του Κυρίου: «Ουαί υμίν, γραμματείς και Φαρισαίοι υποκριταί, ότι παρομοιάζετε τάφοις κεκονιαμένοις, οίτινες έξωθεν μέν φαίνονται ωραίοι, έσωθεν δε γέμουσιν οστέων νεκρών και πάσης ακαθαρσίας»5.
Είναι μάταιη η δόξα του κόσμου, γιατί, συγκρίνοντάς την κανείς με την υπερκόσμια και ασύλληπτη δόξα τ᾿ ουρανού, αποδεικνύεται ασήμαντη. Είναι μάταιη η δόξα του κόσμου, γιατί διαρκεί τόσο λίγο. Όλη μας η ζωή, αν συγκριθεί με την αιωνιότητα, είναι σα μιά στιγμή, σα μιά «ριπή οφθαλμού».
Είναι μάταιη η δόξα του κόσμου,επειδή και οι αιτίες της είναι αβάσιμες. Σε θαυμάζουν λ.χ. και σε τιμούν οι άνθρωποι για τα καλά σου φορέματα. Η τιμή όμως δεν ανήκει σε σένα, αλλα στούς… μεταξοσκώληκες που τα έκλωσαν! Όσο όμορφα κι αν ντύνεσαι εξωτερικά, δεν θα κατορθώσεις να στολιστείς καλύτερα από ένα παγώνι, με τα χρυσοστόλιστα και πολύχρωμα φτερά του, ούτε από τα λουλούδια του αγρού, με την πολυποικιλία τους: «Ουδέ Σολομών εν πάση τη δόξη αυτού περιεβάλετο ως έν τούτω»6.
Οι άνθρωποι σε τιμούν για την ευγενική σου καταγωγή. Αυτή όμως η τιμή δεν ανήκει σε σένα αλλά στους προγόνους σου.
Οι άνθρωποι σε τιμούν για τα πλούτη σου. Αλλά ο Θεός ξέρει με πόσες αδικίες τ᾿ απόκτησες, και πόσο σου δυσκολεύουν το δρόμο για τη σωτηρία. Γιατί είπε ο Κύριος: «Δυσκόλως πλούσιος εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών»7.
Οι άνθρωποι σε θαυμάζουν για τη σωματική ομορφιά σου. Αλλά η εξωτερική αυτή ομορφιά – το ξέρεις καλά – δεν είναι παρά επικάλλυμμα της εσωτερικής πνευματικής σου σαπίλας. Όπως συμβαίνει μ᾿ ένα σωρό δύσοσμης κοπριάς, καλυμμένο με ωραίο κατάλευκο χιόνι. Η ομορφιά αυτή, εξάλλου, κρατάει τόσο λίγο, όπως και το χιόνι, και στο τέλος «εν τώ αποθανείν άνθρωπον κληρονομήσει ερπετά και θηρία και σκώληκας»8. Άνοιξε έναν τάφο και θα βεβαιωθείς για την ψευτιά του θαυμασμού και της τιμής του κόσμου, πού, μολονότι είναι ένα τίποτα, όμως φαίνεται σαν κάτι σπουδαίο στα μάτια των ανόητων ανθρώπων.
Σκέφτηκες, αδελφέ μου, τι είναι η ανθρώπινη δόξα; Σκέψου τώρα τι είναι και ο άνθρωπος που τη ζητάει. Αν ρωτήσεις τον Προφήτη, θα σου αποκριθεί, ότι κάθε άνθρωπος – όχι μόνο ο άσημος, αλλά και ο ενδοξότερος και ισχυρότερος από τους εξουσιαστές της οικουμένης – είναι ένα τίποτα ντυμένο με φθαρτό σώμα. Ένα τίποτα, που το διαφεντεύουν η ασθένεια, η αδυναμία, η αμάθεια και η θνητότητα: «Τά σύμπαντα ματαιότης, πάς άνθρωπος ζών»9.
Επομένως κι εσύ, αδελφέ, είσαι ένα τίποτα μπροστά στο Θεό. Αν μάλιστα έχεις και υπερηφάνεια, τότε είσαι χειρότερος κι από το τίποτα, γίνεσαι όμοιος με το διάβολο, γιατί γίνεσαι κλέφτης της τιμής που ανήκει στο Θεό, όπως λέει ο ιερός Αυγουστίνος: «Σόν εστι το αγαθόν, Κύριε, σοί η δόξα· ο γάρ εαυτώ και μη σοί δόξαν ζητών εστώς επί τώ σώ αγαθώ, ούτος κλέπτης εστί και ληστής και τώ διαβόλω όμοιος, τώ υφελέσθαι βουληθέντι την δόξαν σου»10.
Ύστερα απ᾿ αυτά, δεν νομίζεις ότι πρέπει να ταπεινώνεσαι; Και βαστάει η καρδιά σου να συγκρίνεσαι, εσύ η λάσπη και το μηδέν, με τον παντοδύναμο Θεό; Και να προσπαθείς ν᾿ αρπάξεις τη δόξα Εκείνου, λέγοντας τα λόγια τα δικά Του, «τήν δόξαν μου ετέρω ου δώσω»11; Πόσο φτωχός είσαι, υπερήφανε άνθρωπε! Προσπάθησε να βρείς ένα καλό, που να τ᾿ απόκτησες μόνος σου. Όλα τα οφείλεις στο θείο έλεος. Κάθε καλό που έχεις, το πήρες από το Θεό. «Τί έχεις ό ουκ έλαβες; Ει δε και έλαβες, τι καυχάσαι ως μη λαβών;»12.
Αφού, με όσα είπαμε, επιδιώξαμε τη θεραπεία του νού του υπερήφανου, ας δούμε τώρα πως θα γιατρέψει και τη θέλησή του, διώχνοντας κι απ᾿ αυτή κάθε υπερηφάνεια.
Άς σκεφτούμε, ότι η μεγαλύτερη ζημιά που προξενεί αυτό το πάθος είναι η αιώνια κόλαση. Πρέπει μιά για πάντα να καταλάβουμε, ότι χωρίς την ταπείνωση δεν είναι δυνατό να σωθούμε. «Εάν μη ταπεινωθήτε ως τα παιδία, ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών»13.
Η ταπείνωση είναι τόσο αναγκαία όσο και το βάπτισμα. Ο ίδιος ο Κύριος τονίζει την αναγκαιότητα της ταπεινώσεως, που φανερώνεται με τη μετάνοια, όπως και του βαπτίσσματος: «Εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, ου δύναται εισελθείν εις την βασιλείαν του Θεού»14. Αλλά και «εάν μη μετανοήτε, πάντες ωσαύτως απολείσθε»15.
Ο Προφήτης Ησαΐας, πάλι, μας βεβαιώνει, ότι στον άδη «καταβήσονται οι ένδοξοι και οι μεγάλοι και οι πλούσιοι… και ταπεινωθήσεται άνθρωπος, και ατιμασθήσεται ανήρ, και οι οφθαλμοί οι μετέωροι ταπεινωθήσονται»16. Να είσαι βέβαιος, αδελφέ, ότι η υπερηφάνεια είναι η σημαία και το έμβλημα του Εωσφόρου. «Αυτός εστι βασιλεύς επί πάντας τους υιούς της υπερηφανίας».
Εξέτασε λοιπόν προσεκτικά τον εαυτό σου. Αν υπάρχει έστω και ίχνος υπερηφάνειας στην καρδιά σου – και ασφαλώς υπάρχει –, να φροντίσεις για την εξάλειψή του.
Νά μην κατακρίνεις κανέναν άνθρωπο, έχοντας καλύτερη γνώμη για τον εαυτό σου, γιατί ποιός ξέρει αν αυτός, που τώρα είναι κακός, μετανοήσει αργότερα σαν τον ληστή. Και ποιός ξέρει αν εσύ, που τώρα είσαι καλός, καταντήσεις κακός, όπως έγινε με τον Ιούδα. Αυτή καθεαυτή η κατάκριση είναι απόδειξη υπερηφάνειας. Γι᾿ αυτό ο Απόστολος Παύλος λέει: «Σύ τις εί ο κρίνων αλλότριον οικέτην;»17.
Μήν περιφρονείς τους φτωχούς και τους άσημους, γιατί αυτοί είναι οι τοποτηρητές του Χριστού πάνω στη γή. Ο ίδιος βεβαίωσε: «Εφ᾿ όσον εποιήσατε ενί τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε»18.
Μήν καυχιέσαι για τις ικανότητές σου, γιατί και το λίγο που έχεις δεν είναι δικό σου. Πολλές φορές μάλιστα είναι ανακατωμένο με το κακό.Μοιάζεις έτσι μ᾿ έναν αράπη, που νομίζει ότι είναι ένα θαύμα λευκότητος, επειδή έχει μόνο λευκά τα δόντια του!
Μήν επαινείς τον εαυτό σου και μη ζητάς «πρωτοκαθεδρίες». Μη θέλεις να φαίνεσαι καλύτερος από τους άλλους, γιατί «τό εν ανθρώποις υψηλόν, βδέλυγμα ενώπιον του Θεού εστι»19. Οποιοδήποτε άλλο αμάρτημά σου το σηκώνει ο Θεός υπομονετικά, εκτός από την υπερηφάνεια: «Ο Θεός υπερηφάνοις αντιτάσσεται»20.
Πώς όμως θα βάλεις αρχή στην ταπείνωση; Πως θα ημερώσεις το υπερήφανο φρόνημά σου;
Κάνε ό,τι κι αυτοί που θέλουν να ημερώσουν έναν άγριο ταύρο: Τον δένουν σ᾿ ένα δέντρο, τον αφήνουν εκεί λίγο καιρό δεμένο, και ημερώνεται. Έτσι κι εσύ,νά δέσεις στο ζωοποιό δέντρο, δηλαδή στο σταυρό του Χριστού, την υπερήφανη καρδιά σου. Στοχάσου τους ονειδισμούς, τις καταφρονήσεις και τις ατιμίες που υπέμεινε ο Χριστός για χάρη σου, όντας αθώος, κι έτσι δεν θα δυσκολευτείς να ταπεινωθείς.
Πηγή: «ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΝΙΚΟΔΗΜΟ», Εκδόσεις: Ι. Μ. Παρακλήτου Ωρωπός Αττικής inpantanassis.blogspot.gr , alopsis.gr
Σημειώσεις: 25 : 2. Ψαλμ. 35 : 12. Β΄: 14. Ιω. η΄ : 54. Ματθ. Κγ΄: 27. Ματθ. Στ΄ : 29. Ματθ. Ιθ΄ : 23. Σοφ. Σειρ. 10 : 11. Ψαλμ. 38 : 6. Ευχή κγ΄ ή ιε΄. Ησ. 42 : 8. Α΄ Κορ. δ΄ : 7. Πρβλ. Ματθ. Ιη΄ : 3. Ιω. γ΄ : 5. Λουκ. Ιγ΄ : 3. Ησ. 5 : 14-15. Ρωμ. Ιδ΄ : 4. Ματθ. Κε΄ : 40. Λουκ. Ιστ΄ : 15. Ιακ. Δ΄ : 6.
