Ο άγιος Φιλούμενος, κατά κόσμον Σοφοκλής Ορουντιώτης, γεννήθηκε στην Λευκωσία της Κύπρου στις 15 Οκτωβρίου 1913, η καταγωγή του όμως ήταν από το χωριό Ορούντα. Γονείς του Αγίου ήταν οι εύσεβείς Γεώργιος και Μαγδαληνή, οι οποίοι συνολικά απέκτησαν 13 παιδιά. Ο άγιος Φιλούμενος ήταν δίδυμος με τον Αλέξανδρο και μετέπειτα π. Ελπίδιο.

Εκτός από την ευσέβεια των γονέων τους, καταλυτικό υπήρξε για την κατά Θεόν πρόοδο και των δύο (π. Φιλούμενο και π. Ελπίδιο) το παράδειγμα και η βιωτή της γιαγιάς τους Λωξαντρούς (Αλεξάνδρας), η οποία δημιουργησε τις βάσεις και τις προυποθέσεις για την εν Χριστώ ζωή των εγγονών της.

Τά δύο δίδυμα αδέλφια, από μικρά απέκτησαν ιδιαίτερη αγάπη για τον Θεό και την αγία Του Εκκλησία. Έτσι ο πόθος για την ολοκληρωτική αφιέρωση στον Θεό, οδήγησε τα βήματά τους στην Ιερά Μονή Σταυροβουνίου, όπου και εντάχθηκαν ως δόκιμοι στην μοναστική αδελφότητα σε ηλικία 14 ετών, έχοντας την ευλογία τόσο του Πνευματικού όσο και των γονέων τους. Το 1934, μετά από προτροπή του εξάρχου του Παναγίου Τάφου π. Παλλαδίου, οι δύο νέοι καλόγεροι εγγράφονται στο Γυμνάσιο του Ιερού Κοινού του Παναγίου Τάφου, στην Αγία Πόλη Ιερουσαλήμ. Και εκεί ο άγιος Φιλούμενος ξεχωρίζει για την αρετή του.

Τό 1937 ο Πατριάρχης Τιμόθεος (Θέμελης) τους κείρει μοναχούς, και την ίδια χρονιά τους χειροτονεί διακόνους (5/9/37 η πρώτη χειροτονία του Αγίου Φιλουμένου και 1/11/43 η δεύτερη). Αργότερα ο π. Ελπίδιος θα αναχωρήσει από την Σιωνίτιδα Εκκλησία, την οποία όμως ο π. Φιλούμενος θα υπηρετήσει για 45 συνεχή χρόνια, μέχρι το μαρτυρικό του τέλος.

Ο Άγιος Φιλούμενος υπηρέτησε το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων από διάφορες θέσεις – διακονήματα: Αρχικά ως εργοδηγός, αργότερα ως…

Επιμελητής των Πατριαρχικών Γραφείων, ως βοηθός φροντιστής στο Κεντρικό μαγειρείο, ως Ηγούμενος στην Τιβεριάδα, στην Ιόππη, ως διευθυντής του Οικοτροφείου της Πατριαρχικής Σχολής, ως Ηγούμενος της Μονής Αρχαγγέλου, ως τυπικάρης του Πατριαρχικού Ναού των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, ως Ηγούμενος της Ι. Μονής Μεταμορφώσεως στη Ραμάλλα, στην Ι. Μ. Αββά Θεοδοσίου, στην Ι. Μ. Προφήτου Ηλία και τέλος στην Ι. Μονή Φρέατος του Ιακώβ στην πόλη Νεάπολη (Nablus) της Σαμάρειας, όπου και μαρτύρησε στις 29 Νοεμβρίου 1979 (ν.η).

Απ’ όπου και να πέρασε, η διακονία του Αγίου ήταν αγλαόκαρπος! Γι’ αυτό και ήταν αγαπητός ακόμη και από τους μουσουλμάνους.

Στό τελευταίο του διακόνημα στην Νεάπολη της Σαμάρειας, στο Φρέαρ του Ιακώβ, ο Άγιος είχε να αντιμετωπίσει πολλές δυσκολίες, κυριώς από φαναντικούς Σιωνιστές, οι οποίοι και δικεδικούσαν το Προσκύνημα.

Ο Άγιος ανέφερε συχνά τις δυσκολίες του αυτές, σε άνθρώπους με τους οποίους συνδεόταν στενά, όπως ο συμμαθητής και φίλος του (μακαριστός πλέον) Μητροπολίτης Βόστρων Υμέναιος. Σχετικά με τα όσα συνέβησαν την ημέρα του Μαρτυρίου χαρακτηριστική είναι η διήγηση του ιερομ. π. Σωφρονίου :

Διήγηση π. Σωφρονίου Αγιοταφίτου περί του μαρτυρικού τέλους του Αγίου Φιλουμένου*
(* Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο «Εορτολόγιο -2000» της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου, και συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Ο Άγιος νέος Ιερομάρτυς Φιλούμενος ο Κύπριος, της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Ορούντας Κύπρου)

«Ο μακαρίτης ο πατήρ Φιλούμενος μας έλεγε, ότι κάθε Παρασκευή πολλοί από τους μισαλλόδοξους και φανατικούς Εβραίους πήγαιναν για να προσευχηθούν στο φρέαρ του Ιακώβ. Συνέχεια του έλεγαν, να σηκώσει όλες τις εικόνες και τον Εσταυρωμένο ακόμα και να τις πάρει και να φύγει, διότι το Φρέαρ είναι δικό τους και όχι των Χριστιανών. Ειδάλλως θα το μετανιώσει πικρά, αλλά θα είναι αργά.

Από τον καιρό που πήγε εκεί όλο και τον φοβέριζαν. Αυτός όμως ήξερε τα εβραϊκά και τους αποστόμωνε. Δεν ειδοποίησε ποτέ την Αστυνομία να το έχει υπ’ όψιν της και ούτε το φαντάζονταν ότι θα τον σκότωναν. Στις 16 Νοεμβρίου (29 με το νέο ημερολόγιο) είχε μεγάλη βροχή, ασταπές, βροντές, χαλασμός Κυρίου όλη την ημέρα.

Βρήκαν την ευκαιρία, που δεν υπήρχε κανένας, λόγω της κακοκαιρίας, πήγαν και τον σκότωσαν μέσα στο φρέαρ του Ιακώβ, μεταξύ του ναού και του θυσιαστηρίου, όπως έκαμαν και στον προφήτη Ζαχαρία, τον πατέρα του τιμιου Προδρόμου. Την ώρα που έκανε εσπερινό, εκείνη την ώρα όρμησαν. Κύριος οίδε πόσοι ήσαν, και τον σκότωσαν με το τσεκούρι στα μούτρα και στο δεξί χέρι, κόβοντας τα δάκτυλά του. Επίσης, η σιαγόνα του και το ένα μάτι του βγαλμένο και το άλλο κτυπημένο.

Τό πως μπήκαν στο Μοναστήρι, Κύριος οίδε, διότι ο φύλακας είχε φύγει από τις 4.00 το απόγευμα και έκλεισε το Μοναστήρι. Ο φόνος έγινε μετά τις 5.00 μ.μ.. Το πρωί πηγαίνει ο φύλακας στις 7.00 π.μ., φωνάζει: «πάτερ Φιλούμενε;». Στο δωμάτιό του δεν τον βρίσκει. Πηγαίνει στην εκκλησία και τον βλέπει σκοτωμένο, μέσα στα αίματα. Αμέσως ειδοποίησε την Αστυνομία και η Αστυνομία το Πατριαρχείο.

Πήγαν οι πατέρες, ο Καισαρείας Βασίλειος, ο Πέτρας Γερμανός, ο π. Γρηγόριος, ο π. Μελίτων, ο π. Διονύσιος και άλλοι. Αλλά αφού τον σκότωσαν έριξαν και χειροβομβίδα έξω στην προσκομιδή και τα έκαμαν όλα κομμάτια. Ούτε μανουάλια άφησαν γερά, ούτε εικόνες. Και αυτού του Εσταυρωμένου έκοψαν το χέρι του το αριστερό. Τα Άγια Ποτήρια χαμένα. Ήταν τόσο τρομερή η κατάσταση σαν να μην κατοικούσε άνθρωπος μέσα από χρόνια.

Τόν πήραν στο νεκροτομείο, και μετά τον έκαμαν νεκροψία στο Τέλ Αβίβ και στις 21 Νοεμβρίου (π.η) μας ειδοποίησαν. Εγώ πήγα μαζί με άλλους τρείς πατέρες του Πατριαρχείου και μας τον έδωσαν γυμνό. Όταν τους ρωτήσαμε που είναι τα ρούχα του, μας είπαν είναι στη Νεάπολη. Ευτυχώς που είχαμε πάρει μαζί μας όλα τα χρειαζούμενα για να τον ντύσουμε.

Αλλά δεν φαντάζεστε, όταν μας τον παρέδωσαν κομματισμένο, το πρόσωπό του αγνώριστο, φέρον τα στίγματα του Μαρτυρίου, όπως οι Πέρσες έσφαξαν τους Πατέρες του Αγίου Σάββα και των λοιπών μοναστηριών. Έτσι και σήμερα. Ακολούθησε νέο μαρτύριο στον πατέρα Φιλούμενο.

Πέντε μέρες τον είχαν στο ψυγείο. Και όμως ήταν μαλακώτατος, σαν να μην είχε πεθάνει. Όταν άρχισα να τον ντύνω – διότι οι άλλοι δεν μπορούσαν, δεν άντεχαν να τον βλέπουν από τις κακουχίες που είχε – του λέγω σαν να ήταν ζωντανός: – Γέροντά μου, τώρα θα με βοηθήσεις να σε ντύσω, διότι βλέπεις είμαι μόνος μου.

Όταν άρχισα και του έβαλα τη φανέλλα, το πρώτο χέρι αμέσως το κατέβασε μόνος του. Όπως και το άλλο χέρι. Και τα πόδια ομοίως. Του μάζευα τα πόδια να του φορέσω τα ρούχα και όταν τελείωνα τα άπλωνε μόνος του. Στο αριστερό πόδι από κάτω, είχε κτύπημα με το τσεκούρι.

Από το νεκροτομείο. τον φέραμε στο Πατριαρχείο. Στην Αγία Θέκλα, έγινε η νεκρώσιμος ακολουθία εν μέσω Αγιοταφιτών πατέρων, των αδελφών του μακαρίτη και άλλων πολλών. Ήλθαν πολλοί, μέχρι και ξένων δογμάτων και μουσουλμάνοι και χοτζάδες. Γιατί όμως όλοι αυτοί; Διότι, όλοι τον αγαπούσαν και ήλθαν να του δώσουν τον τελευταίο ασπασμό. Τι οδυρμός! Τι θρήνος! Τι κοπετός ήταν αυτός!

Η Κυβέρνηση, από το πρωί μέχρι και πρίν τον ενταφισμό στη Σιών, έστειλε αστυνομία κοντά στους Αγιοταφίτες φοβούμενη αντίποινα. Πήρε αυστηρά μέτρα. Και νεκρόν ακόμα τον εφοβούντο.
Τον π. Φιλούμενο όλοι τον κλάψαμε, διότι ήταν ένας καλός και άγιος πνευματικός. Ο Πατριάρχης τον αποκαλούσε “πτωχοπρόδρομο”. Και όντως, ήταν. Οι τέλειοι κληρονομούν τη Βασιλεία των Ουρανών. Υπέμεινε λίγο μαρτύριο και βρίσκεται μεταξύ των ιερομαρτύρων και των Οσιομαρτύρων· ών ταίς πρεσβείες, είθε να αξιωθούμε και εμείς της Βασιλείας των Ουρανών.

Ιερομόναχος Σωφρόνιος Αγιοταφίτης» 
 
Μετά τα γεγονότα αυτά, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων έστειλε ομάδες πατέρων για να επανδρώσουν το Προσκύνημα, αλλά κανένας απ’ αυτούς δεν παρέμεινε στο Μοναστήρι για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Τό 1983 ο τότε Πατριάρχης Διόδωρος κάλεσα τον π. Ιουστίνο να αναλάβει την Ηγουμενία στο Φρέαρ. Εκείνος αν και αρχικά αρνήθηκε, κατόπιν διαφόρων οραμάτων που είχε, δέχτηκε και πήγε στο Φρέαρ, όπου και διακονεί μέχρι και σήμερα.

Ο π. Ιουστίνος κατά την διάρκεια της διακονίας του δέχτηκε πολλές επιθέσεις που είχαν στόχο να τον σκοτώσουν ή τουλάχιστον να τον κάνουν να εγκαταλείψει το Προσκύνημα. Ο Άγιος Φιλούμενος τον έσωσε πολλές φορές. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που τον σήκωσε από το κρεβάτι και του αποκάλυψε ένα ωρολογιακό εκρηκτικό μηχανισμό!

Στήν τρίτη επίθεση που δέχτηκε ο π. Ιουστίνος, κατάφερε – αν και τραυματισμένος – να ακινητοποιήσει τον δράστη χρησιμοποιώντας ένα μανουάλι που βρισκόταν δίπλα του. Ο δράστης συνελήφθη και αποδείχθηκε ότι ήταν υπεύθυνος και για τον μαρτυρικό θάνατο του Αγίου Φιλουμένου. Η Αστυνομία τον έφερε και πάλι στο Προσκύνημα, όπου και έγινε αναπαράσταση της δολοφονίας του Αγίου. Τότε έγινε γνωστό σε όλους το πως μπήκαν στο Μοναστήρι, πως κρύφτηκαν και τέλος πως δολοφόνησαν τον άγιο Φιλούμενο.
Ο π. Ιουστίνος με πολλές προσευχές και αγώνες, αλλά και με την έμπρακτη βοήθεια του Αγίου Φιλουμένου, έχει αποπερατώσει την ανέγερση του Ι. Ν. της Αγίας Φωτεινής, η στάμνα της οποίας φιλοξενείται πλέον στο Προσκύνημα του Φρέατος. Επίσης το άφθαρτο σκήνωμα του Αγίου Φιλουμένου μεταφέθηκε από τον Ναο της Πατριαρχικής Σχολής και φυλάσσεται στο Ιερό Προκύνημα του Φρέατος στην Νεάπολη. Έτσι λοιπόν, όπως χαρακτηριστικά συνηθίζει να λέει ο π. Ιουστίνος, έχει και «σωματικά» τον Άγιο Φιλούμενο στο πλευρό του!

Β.Μ.

Η αγιοκατάταξή του έγινε στις 11-9-2009 (δείτε εδώ περισσότερα).

O Παρακλητικός Κανόνας: Πατήστε εδώ!